De Linge via Asperen Geldermalsen en Beesd

In het Gelderse Rivierenland kan je heerlijk fietsen langs de Linge. De route loopt langs beide zijden van de rivier tussen Leerdam en Geldermalsen langs Beesd. De omgeving staat bekend om sprookjesachtige boomgaarden en pittoreske dijkdorpjes. In april en mei staan de fruitbomen in bloei en heeft de bloesem een rustgevende, kleurrijke uitwerking op de omgeving. De auto kan je parkeren bij Attent De Bode in Asperen, waar je ook de nodige versnaperingen voor onderweg kunt kopen. Niets is lekkerder dan tussen de bloeiende boomgaarden je tanden te kunnen zetten in een sappige appel of je dorst te lessen met een verkoelende slok water. Je fietst naar het Fort bij de Nieuwe Steeg, ook wel Fort bij Herwijnen genoemd. De vesting werd in 1879 gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Dit fort sloot een onoverzichtelijke bocht in de Linge en de Lingedijk af en was een belangrijke steunpilaar voor de oudere werken van Fort Asperen en de Wapenplaats. Het fort beschikt over een unieke, bomvrije kazerne, welke bestaat uit twee gebouwen. Naast de kazerne werd een gracht met ophaalbrug en wachthuisje aangelegd. In de decennia na de Tweede Wereldoorlog verloor het fort haar militaire functie en kwam het in bezit van Staatsbosbeheer. In 2006 werd de toegangsbrug herbouwd en in 2011 vond er een restauratie plaats. Het fort is sindsdien ingericht als de “GeoExperience”, educatieve attractie op het gebied van cartografie en navigatie. Stellingmolen De Vlinder tref je aan nadat je het dorpje Enspijk bent gepasseerd. De korenmolen werd in 1913 gebouwd. Tot 1913 stond er op deze plaats een wipkorenmolen die in dat jaar door een brand werd verwoest. Molenaar G.J. de Heus liet toen een ronde stenen stellingkorenmolen bouwen welke de naam De Haas kreeg. Ook deze molen brandde af (1931) en werd hersteld met onderdelen uit onder andere de molen uit het dorpje Heukelum, die op dat moment gesloopt werd. De molen is in 1961, 1975 en in 2001/2002 gerestaureerd. In het voorjaar van 2003 is de omgeving van de molen sterk verbeterd omdat de begroeiing, welke het zicht op de molen belemmerde, op grote schaal is gesnoeid. Daardoor valt deze mooie witte molen nog beter op. Een paar honderd meter verder begint het grondgebied van landgoed Noordenhoek. Het oude huis Noordenhoek werd afgebroken en herbouwd in 1898. De kenner zal de Neo-Renaissancestijl herkennen. Eerder werden er op deze grond in de achttiende eeuw paarden gefokt voor Pruisische legers, later werd het grootste deel van de oppervlakte verpacht als hooiland, akkerland of voor de fruitteelt. Tegenwoordig worden er op ecologische manier vleeskoeien gefokt. Deze worden, samen met wild, wijnen en kazen verkocht aan horecabedrijven en retailers. Voordat je de Linge oversteekt, kom je nog de Poldermolen van Geldermalsen tegen. Deze grondzeiler is gebouwd in 1772 om de voormalige dorpspolder Meteren & Geldermalsen te bemalen. In 1970 werd de molen gerestaureerd. Sindsdien maalt hij in een circuit. Na een roedebreuk werd de molen in 1988 nogmaals grondig gerestaureerd. Bijzonder aan deze molen is dat hij nog steeds veel originele details bevat zoals de schoorsteen van 1 meter 70 breed. Over de andere oever van de Linge fiets je terug in de richting van Asperen. Ter hoogte van Enspijk strekt landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt zich uit. Het particuliere landgoed is ruim 900 hectare groot en dankt haar naam aan haar geschiedenis die terug gaat tot ongeveer 1129. De naam Mariënwaerdt betekent “het eiland (waard) van Maria” en verwijst naar de abdij die gesticht werd op de plek waar nu het huis staat. Op veel plaatsen op het landgoed lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan. Al sinds 1734 wordt dit landgoed beheerd door dezelfde familie, die zich richt op biologische landbouw en de productie van landgoedspecialiteiten. Tegenwoordig wordt het landgoed ook gebruikt als locatie voor evenementen, feesten en vergaderingen. Ook is er een landgoedwinkel waarin vele heerlijkheden van Marënwaerdt te koop zijn voor in je eigen keuken. Molen De Vrijheid is een grondzeiler, gebouwd in de achttiende eeuw. Hoewel het precieze jaartal van de bouw onbekend is, zijn er sterke aanwijzingen dat de molen ouders is dan 1826. De manier waarop de molen is gemetseld, is er één van. Op deze plaats stond echter in de veertiende eeuw nog een dwangmolen. Deze dwangmolen viel onder de abdij van Meriënwaerdt, maar wanneer deze precies werd vervangen door De Vrijheid is onbekend. Vanaf 1826 werd de molen in particulier bezit.. Een opvallend detail aan deze molen is dat het spoorwiel een omgebouwd bovenwiel is. Vermoedelijk is deze afkomstig van de voorgaande standerdmolen. Vlak voor het einde van de fietstocht ligt Fort Asperen op de route. Fort Asperen behoort tot het type torenforten, een soort fort dat vooral werd gebouwd in de Nieuwe Hollandse Waterlinie tussen 1840 en 1860. De torens van dit fort zijn gemaakt van zwaar metselwerk en hebben een doorsnede van 33 meter. Vroeger was het fort alleen bereikbaar via een houten ophaalbrug. Tijdens de mobilisatie van 1970 tijdens de Frans-Duitse oorlog en tijdens de Tweede Wereldoorlog, bleef Nederland relatief ongemoeid en hoefde de Nieuwe Hollandse Waterlinie niet ingezet te worden. In 1940, op 12 april, werd het fort voor de laatste keer gevechtsklaar gemaakt. Fort Asperen wordt tegenwoordig Kunstfort Asperen genoemd: het is het eerste fort waar een cultureel programma draait en sinds ’86 organiseert worden jaarlijks culturele evenementen en exposities georganiseerd.