Edam, de Parel van de IJsselmeersteden

Een van Laag Hollands best bewaarde geheimen is Edam. In de luwte van het rumoerige Volendam kun je hier in alle rust genieten van kunst, cultuur, historie, winkels, restaurants… Ja, wat eigenlijk niet?

De straten zijn rustig, de grachtjes lijken zo nu en dan zelfs verstild. Wie op een doordeweekse dag Edam bezoekt, zal versteld staan van de kalmte die er in dit prachtige stadje aan het IJsselmeer heerst. Edam wordt vaak in één adem genoemd met Volendam. En dat is niet onterecht want sinds 1 januari 1975 vormen ze één gemeente. Toch is de sfeer in deze twee plaatsen nogal verschillend. Want hoewel Edam internationaal veel meer bekendheid geniet, trekken toeristen al decennia lang massaal richting Volendam. En dat heeft Volendam enerzijds welvaart gebracht. Anderzijds is de oorspronkelijkheid van dit vissersdorp op sommige plekken ver te zoeken.

In Edam is dat anders

Daar heeft het uitblijven van een grote toeristenstroom er voor gezorgd dat Edam er nog net zo bij ligt als een paar eeuwen geleden. Hier geen nieuwbouw of uitbouw, maar overwegend conservering van al het mooie dat er al was. En dat is heus niet niks, want in de veertiende en vijftiende eeuw - toen grote handelsschepen hier vanaf de Zuiderzee door de Voorhaven bij de Dam laadden en losten - was Edam een van Hollands belangrijkste handelssteden. Met name de scheepsbouw en de (kaas)handel brachten Edam tot grote bloei. Die rijkdom is nog alom aanwezig in de vorm van rijkversierde gevels en indrukwekkende monumentale panden. Van de scheepswerven is er nog slechts eentje over: Scheepswerf Groot aan de Kwakelsteeg. Maar wel middenin het centrum en nog steeds volop in bedrijf.

Wandel langs de handel

Die handelsgeest van weleer zit de Edammers nog steeds in het bloed. Want in veel vertrekken achter de pittoreske klok- en trapgevels (let op de vaak prachtige gevelstenen!) zitten unieke winkeltjes. Zo zijn er veel brocantes en antiekzaken waar je voor een habbekrats de leukste vintage spullen vindt. Zoals de etagères van tweedehands porselein van Cocky Prumper op de Lingerzijde. Of de antieke sieraden en biscuit-porselein van Design & Curiosa op de Brouwersgracht. Verder zijn het Olyhuis op de Voorhaven, de Coophandel aan het Jonkerlaantje en een anonieme brocante op het Kaasplein zeer de moeite waard. Voor nieuwe spullen haal je je hart op bij De Kast, Sas Bloemen en De Leuke Keuken. En wie van sieraden houdt moet beslist eens kijken bij Mei Ling in de Prinsenstraat.

Time out

Geen shop-zin? Geen enkel probleem. Edam heeft zoveel meer te bieden. Want dat rijke verleden is natuurlijk zeer intrigerend. Het Edams Museum op de Dam geeft je meteen een overzichtelijk beeld van hoe het er hier vroeger aan toeging. En eenmaal weer buiten zie je het allemaal met eigen ogen: de bultige Dam, het statige raadhuis, het pittoreske Proveniershuis, de bruggen, de sluizen, de kerken. Alles ligt er nog net zo bij als vroeger. Een rondje rond de vesting is ook zeer de moeite waard. Zeker aan de kant van de Grote Kerk, waar het schaars bebouwde land de blik nog vrij laat ronddolen, kun je je heerlijk onttrekken aan de waan van de dag.

Kerken

Edam heeft overigens opvallend veel kerken. Zes stuks op een inwonertal van zo'n zevenduizend. En allemaal zijn ze een bezoekje waard, maar met name de Grote Kerk is verbluffend. Vanwege zijn omvang (88 bij 35 meter!) maar ook vanwege zijn bijzondere gebrandschilderde ramen (32 stuks, 550 m2). Die enorme omvang heeft deze zogeheten 'hallenkerk' in laatgotische stijl (vijftiende eeuw) te danken aan het feit dat hele veestapels hier opgevangen moesten worden als er watersnood dreigde in de tijd dat de Zuiderzee hier nog raasde. Het in renaissancestijl gebrandschilderde glas stamt uit de eerste helft van de zeventiende eeuw. Het origineel ging verloren door een blikseminslag (1601).

Wandelen door Edam

SeedijckrouteEdamNoord-Holland9,57 km

Gerelateerde artikelen

Dit verhaal kwam tot stand op uitnodiging van Bureau Toerisme Laag Holland.

Feitjes en Weetjes